Search
Close this search box.

ÜRETİM DEVRİMİNDE KADININ ROLÜ

24 Kasım 2023
Nuriye KADAN
Öncü Kadın GYK Üyesi

Ülkelerin gelişmişliğini çeşitli ölçütlere bakarak belirleyebiliriz. Nüfusun yarısını oluşturan kadınların işgücü ve emek piyasasında, üretimde ne kadar yer aldığı da gelişmişlik açısından önemli bir ölçüttür. Kadın ilkçağlardan itibaren yaşamın her alanında var olma çabası ve mücadelesi içinde olmuştur. Kadın emeği tarihsel süreç içinde sürekliliği olmayan, yalnızca aile bütçesine katkı olarak ikincil bir emek olarak görülmüştür. Günümüzde, emeğini satarak paraya çevirse de toplumun kadına dayattığı geleneksel roller, kalıp yargılar, toplumun ona yüklediği sorumluluklar ile birlikte iş yaşamında mücadele vermeye devam etmektedir.

KADIN EMEĞİNİN İKİNCİL GÖRÜLMESİ

Çocukların bakımı, ev içindeki işler, yaşlı, engelli bakımı kadınların üzerindedir. İş ve aileyi birlikte yürütmek zorunda kalmaktadır. Vasıflı işte çalışan kadının bu gibi hizmetleri satın alması mümkün olabilirken vasıfsız işte çalışan kadının aldığı ücret ile bu hizmetlere ödeyeceği ücret hemen hemen aynı olacağından çalışmak istese de iş yaşamına girememektedir. Ev içi sorumluluklar, çocuk bakımı ve benzeri durumlar nedeniyle çalışma yaşamına ara vermek zorunda kalan kadınların iş verimliliği düştüğü gibi özel sektörde yeniden iş bulması zorlaşmakta, kamu sektöründe de mesleğinde ilerlemesi mümkün olamamaktadır. Esnek çalışma, yarı zamanlı çalışma olarak çıkartılan yasalar kadını eve hapseden yasalardır. Sosyal bir devletin yapması gereken ve sorumluluğunda olan kreş ve benzeri kurumlar yeterince açılmazken açılanların da ücretlerinin yüksek olması sonucu bu yük çalışan kadının üzerinde kalmaktadır.

Nüfusun yarısını oluşturan kadının iş gücü piyasasında yer alması ülkenin kalkınmasında da önemli rol oynamaktadır. Kadın istihdamının TÜİK verilerine göre % 29 düzeyindedir. Bu oranın, yeterli bir düzeyde olmadığı açıktır.

Ülke ekonomisine katkıda bulunabilecek kadınların başta çocuk bakımı olmak üzere ev içi bakım yükümlülükleri nedeniyle işgücü piyasasına girişleri engellenmekte ve üretime katkıları olmamakta atıl vaziyette kalmaktadırlar. Kreş ve benzeri kurumlar yeterli sayıda açılarak ücret açısından da dengeli bir duruma getirilmelidir. Engelli, yaşlı bakım yükümlülüğü kadının üzerinden alınarak iş yaşamına katılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

Özelleştirmeler ve serbest piyasa ekonomisi de kadın istihdamı açısından olumsuz gelişmelere yol açmaktadır. Kamu ekonomisinin geliştirilmesi bu yöndeki olumsuzluğu giderecek olup işsizliğin de önüne geçecektir.

Yine eğitimdeki eşitsizlikler nedeniyle gerekli eğitimi alamayan kadının iş yaşamına katılımında önünde bir engel oluşturmaktadır. Kız çocuklarının eğitimlerinin arttırılması için 12 yıllık kesintisiz zorunlu eğitim getirilmeli buna ilişkin de yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

KADINLARIN İŞGÜCÜ PİYASASINA KATILMASINDA CİNSİYET AYRIMCILIĞI

Toplumsal cinsiyet anlayışı, cinsiyet ayrımcılığı, fırsat eşitsizliği de kadının iş yaşamına girmesindeki engellerdendir. Özellikle çalışma yaşamında yer bulmasına karşın karar mekanizmalarında, üst yönetim aşamasında yer bulması mümkün olamamaktadır. Kadınların çoğunlukla sağlık, hizmet sektöründe yer almaları da bu toplumsal cinsiyete bağlı kalıp yargılar dolayısıyla olup kadın emeğinin her alanda değerlendirilmesi için politikalar üretilmelidir.

Başta tarım sektöründe olmak üzere kayıt dışı istihdam başlıca sorunlardandır. Yine kriz dönemlerinde ilk işten çıkarılacaklar arasında kadın işçiler olmaktadırlar. Ücret eşitsizliği de kadın emeği açısından başlıca sorunlardandır.

SONUÇ

Öncelikle kadınların işgücü ve üretim piyasasına katılımını ve arttırmaya yönelik politikalar belirlenerek geliştirilmesi gerekmektedir. Çocuk sahibi kadınların işgücü piyasasında yer almasındaki engeller kaldırılarak üretim içinde yer almaları sağlanmalıdır. Her ne kadar yasalar önünde eşitlik ilkesi var ise de uygulamada var olan cinsiyet ayrımcılığının önüne geçilmesi için de politikalar üretilmelidir. Kadınların daha çok tarım ve hizmet sektöründe yer aldığı gerçekliği ile her alanda yer alması için başta eğitim olmak üzere güçlendirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Serbest piyasa ekonomisinin kadın istihdamı açısından olumsuzluğu söz konusudur. Bu nedenle de kamu ekonomisi geliştirilmelidir.