2010’ların başında yeni bir madde ile karşılaştık. Kullanıcılar tarafından bonzai, Jamaican gibi isimlerle anılan bu maddenin hızla bağımlılık geliştirdiğini gözlemledik. O dönemde esrar sihirli bir el tarafından piyasadan çekildiği için, esrar bağımlıları ‘ot’ görünümündeki bu maddeyi kullanmaya başladı. Önce tedavi kurumlarında bonzai bağımlılarının sayısı arttı. Sonra basında madde etkisindeki kişilerin tüyleri ürperten görüntüleri, bonzaiye bağlı ölümler yer aldı.

Bonzainin değişik bitkilerden elde edilen doğal bir madde olduğu şeklinde yanlış bir bilgi kabul görmektedir. Oysa bazı kurutulmuş bitkilere sıvı halde sentetik kannabinoidlerin emdirilmesi ile elde edilmektedir. Bu maddenin bitkisel, yani doğal olduğunun düşünülmesi, kimyasal içeriği ve zararlı etkileri konusunda yeterli bilgiye sahip olunmaması kullanımın yaygınlaşmasında etkili olmuştur.

Bonzainin en önemli etkisi beyin üzerinde görülmektedir. Algıda değişme, gevşeme ve duygudurumda yükselme tanımlanır. Aşırı endişe, şüphecilik ve varsanılar gibi psikotik belirtiler sık olarak karşımıza çıkar. Gerçeği değerlendirme yetisi bozulmakta, bunun sonucunda yaşamı tehdit eden ciddi kazalar yaşanmasına neden olmaktadır.

Bonzai kullanımına bağlı acil tıbbi durumlar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle kalp ve dolaşım sistemi ile ilişkili yakınmalar, bilinç yitimi gibi merkezi sinir sistemine ilişkin tablolar ve aşırı endişeli olma, ölüm korkusu gibi kaygı belirtileri ile acil servislere başvurular olmaktadır. Bu belirtiler ile bonzai kullanımı arasında bağlantı kuramayan hasta ve hasta yakınları, yasa dışı olması nedeniyle hekime eksik bilgi vermekte ve yeterli tıbbi müdahalenin yapılması gecikebilmektedir.

Bonzai kullanımında hızla tolerans gelişmektedir. Yani madde ile oluşan etkiyi elde edebilmek için kullanılan miktarın artmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağımlılığın süratle geliştiğinin bir göstergesidir.

HEDEF YİNE GENÇLER

Bonzai, madde kullanımının yaygınlaşmasında nasıl bir sistemin işlediğini görmemiz için önemli bir modeldir. Önce maliyeti düşük, hızla bağımlılık gelişmesine yol açan, sentetik bir madde geliştirilmiştir. Bu madde bir takım bitkisel karışımlara emdirilerek, bitkisel görünümlü, yani gençler arasında daha ‘masum’ algılanabilecek bir hale getirilmiştir. Daha sonra madde ticaretini yönetenler tarafından toplumda en yaygın kullanılan esrar piyasadan çekilmiş, otu andıran bonzai, üstelik çok daha ucuza satışa sunulmuştur. Tabii hedef yine gençlerdir. Yargılama, bellek, düşünme üzerinde ciddi etkileri olan bu maddeye hızla bağımlılık gelişmiş, yani kullanmadığında yoksunluk belirtileri yaşanması ve ‘normal’ hissedebilmek için kullanmak ‘zorunda’ olan bir gençlik grubu yaratılması hedeflenmiştir.

Madde karşıtı bir duruş sergilemek tam da bu nedenle ideolojik bir tutumdur. Sisteme karşı olduğunu savunarak madde kullanmaya başlayan gençler, madde kullanarak baş kaldırdıkları sistemin bir parçası olmaktadırlar. Düşünen, sorgulayan, umut eden, mücadele eden bir gençlik, bu sistemin tahammül edemediği bir gençliktir. Sistem bugün elimize bonzai tutuşturarak bizi uyuşturur, yarın başka bir madde ile bunu sağlar. Önemli olan kuzu postu içinde karşımıza çıkan tehlikelere karşı bilinçli ve uyanık olmak, bağımlılığın her türlüsüne karşı durmaktır.